ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΥΠ΄ ΑΡΙΘΜ. 1/2013
(ΦΕΚ 65Α /12-3-2013)
Περί Εφημερίων και Διακόνων
Η ΙΕΡΑ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΤΗΣ ΕΝ ΚΡΗΤῌ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Έχουσα υπ’ όψη:
1. Τους Θείους και Ιερούς Κανόνες.
2. Τις διατάξεις του Ν. 4149/1961 «Περί καταστατικού Νόμου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας και άλλων τινών διατάξεων» (Φ.Ε.Κ. 41/Α/16.3.1961) και ειδικότερα το άρθρο 4.
3. Την παρ. 3 του άρθρου 2 του Α.Ν. 137/1967, (Φ.Ε.Κ.169/Α’/3.10.1967).
4. Την παρ. 6 του άρθρου 43 του Ν. 3848/2010, (Φ.Ε.Κ. 71/Α’/19.5.2010).
5. Την υπ΄ αριθμ. 234/23−2−2013 απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
6. Την υπ΄ αριθμ. 2/13-2-2013 απόφαση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης.
7. Το γεγονός ότι εκ του παρόντος Κανονισμού δεν προκαλείται δαπάνη, η οποία να βαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ψηφίζει:
Τον υπ’ αριθμ. 1/2013 Κανονισμό ο οποίος έχει ως εξής:
----------------------------
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 1/2013
Περί Εφημερίων και Διακόνων
Άρθρο 1
Γενικές έννοιες
1. Στις Ενορίες της κανονικής εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας της Εκκλησίας της Κρήτης, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 4149/1961 «Περί καταστατικού Νόμου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας», είναι ημιαυτόνομος και έχει την κανονική εξάρτηση αυτής από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, υπηρετούν Πρεσβύτεροι και Διάκονοι, καλούμενοι Εφημέριοι, και οι οποίοι εργάζονται και διακονούν σε αυτές, για την εν γένει καλή λειτουργία τους.
2. Οι Ενορίες αποτελούν τα βασικά κύτταρα της κανονικής οργανώσεως της εκκλησιαστικής ζωής και λογίζονται ως προς τις νομικές σχέσεις των ως Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Οι υφιστάμενες και λειτουργούσες Ενορίες διατηρούνται. Οι Ενορίες διοικούνται από τα Εκκλησιαστικά Συμβούλια.
3. Οι Ιεροί Ενοριακοί Ναοί αποτελούν κέντρα της λειτουργικής και πνευματικής ενοριακής ζωής και δραστηριότητας και καθορίζονται με απόφαση του οικείου Μητροπολιτικού Συμβουλίου, μετά από πρόταση του Προέδρου του, καθώς και οι Ιεροί Μητροπολιτικοί και Καθεδρικοί Ναοί.
4. Τα της λειτουργίας των Ενοριών και των Εκκλησιαστικών τους Συμβουλίων θα καθορισθούν από μελλοντική έκδοση Κανονισμών από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 43 του Ν. 3848/2010, (Φ.Ε.Κ. 71/Α’/19.5.2010), δηλαδή: α) «Κανονισμός λειτουργίας Ενοριών της Εκκλησίας Κρήτης», και β) «Κανονισμός λειτουργίας Εκκλησιαστικών Συμβουλίων Ενοριών της Εκκλησίας Κρήτης».
5. Οι Ενορίες έχουν σαφώς καθορισμένη εδαφική περιφέρεια, τα όρια της οποίας καθορίζονται από το οικείο Μητροπολιτικό Συμβούλιο. Τα Παρεκκλήσια, Εξωκκλήσια και οι Κοιμητηριακοί Ναοί, που ευρίσκονται εντός των εν λόγω ορίων, υπάγονται κανονικώς σε αυτές.
6. Τα της λειτουργίας των Μητροπολιτικών Συμβουλίων θα καθορισθούν από μελλοντική έκδοση Κανονισμού από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, σύμφωνα με την παραγραφ. 6 του άρθρου 43 του Ν. 3848/2010, (Φ.Ε.Κ. 71/Α’/19.5.2010), δηλαδή: «Κανονισμός Λειτουργίας Μητροπολιτικών Συμβουλίων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας Κρήτης».
Άρθρο 2
Εφημέριοι Ιερών Ενοριακών Ναών
1. Οι Εφημέριοι, Πρεσβύτεροι ή Διάκονοι, των εκκλησιαστικών περιφερειών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης, κανονικά χειροτονημένοι, εξαρτώνται, σύμφωνα με τους Θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας, από τον οικείο Αρχιεπίσκοπο για την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης και από τους οικείους Μητροπολίτες για τις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Κρήτης και μεριμνούν για το καθόλου ενοριακό έργο τους, σύμφωνα με τις εντολές και οδηγίες των κατά τόπους Αρχιερέων.
2. Οι Εφημέριοι της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου διορίζονται με απόφαση του Αρχιεπισκόπου ή Μητροπολίτου, αντίστοιχα, με την οποία τους ανατίθενται τα καθήκοντα της λατρευτικής, ποιμαντικής, φιλανθρωπικής, προνοιακής και διοικητικής δραστηριότητας και της εν γένει εύρυθμης λειτουργίας των Ενοριών τους, και εν συνεχεία με σχετικό διοικητικό έγγραφο του οικείου Αρχιερέως, διαβιβάζεται προς τους Εφημερίους η ειρημένη απόφαση, για την ενάσκηση των καθηκόντων τους.
3. Οι Εφημέριοι με το βαθμό του Πρεσβυτέρου προΐστανται των Ενοριών:
α) Σε Ενορίες όπου υπηρετεί ένας Εφημέριος Πρεσβύτερος, εκείνος, κατόπιν του διορισμού του από τον οικείο Αρχιερέα, έχει την ευθύνη λειτουργίας της Ενορίας και είναι ο Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου. Σε περίπτωση αδυναμίας ή πλημμελούς άσκησης των καθηκόντων του ως Προέδρου, που δημιουργεί δυσλειτουργία διοίκησης, δύναται το Μητροπολιτικό Συμβούλιο, μετά από αιτιολογημένη απόφασή του και πρόταση του οικείου Αρχιερέως, να τον απαλλάσσει και να αναθέτει τα καθήκοντα του Προέδρου σε άλλο κληρικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής ή της οικείας Ιεράς Μητροπόλεως.
β) Σε Ενορίες όπου υπηρετούν περισσότεροι του ενός Εφημέριοι, διορίζεται από τον οικείο Αρχιερέα, με δυνατότητα εναλλαγής, ο προϊστάμενος, ο οποίος είναι συγχρόνως και ο Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου. Στις συνεδριάσεις του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου καλούνται από τον Πρόεδρό του και παρίστανται οι τυχόν συνεφημέριοι του, Πρεσβύτεροι ή Διάκονοι, με δικαίωμα λόγου, άνευ ψήφου.
4. Οι Εφημέριοι των Ιερών Ενοριακών Ναών διακρίνονται σε τακτικούς και προσωρινούς. Τακτικοί λογίζονται οι έγγαμοι κληρικοί και προσωρινοί λογίζονται οι άγαμοι κληρικοί.
5. Η κάλυψη των κενών οργανικών εφημεριακών θέσεων διενεργείται με απόφαση του οικείου Αρχιερέως. Έγγαμοι Εφημέριοι, οι οποίοι υπηρετούν προσωρινώς πέραν της πενταετίας στην ίδια οργανική εφημεριακή θέση, καθίστανται αυτοδικαίως τακτικοί.
6. Τα του βαθμολογίου, της μισθοδοσίας και της συνταξιοδοτήσεως των Εφημερίων των Ιερών Ενοριακών Ναών διέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες σχετικές διατάξεις.
7. Κατά τους Θείους και Ιερούς Κανόνες, οι χειροτονίες των Κληρικών γίνονται με αναφορά σε συγκεκριμένη Ενορία.
Άρθρο 3
Οργανικές θέσεις Εφημερίων - Προκήρυξη και κάλυψη αυτών – Ανακήρυξη υποψήφιων Εφημερίων – Υποβολή ενστάσεων
1. Οι τακτικοί και προσωρινοί Εφημέριοι της παραγρ. 4 του άρθρου 2 του παρόντος, διορίζονται με απόφαση του οικείου Αρχιερέως, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα Νομοθεσία. Εξαιρούνται από τη διαδικασία αυτή οι εφημεριακές θέσεις στους Ιερούς Μητροπολιτικούς και Καθεδρικούς Ναούς, στις οποίες διορίζονται οι Εφημέριοι από τους οικείους Αρχιερείς, χωρίς προηγουμένη προκήρυξη.
2. Οι υφιστάμενες και λειτουργούσες ενορίες διατηρούνται. Σε κάθε ενορία υφίσταται μία (1) τουλάχιστον οργανική θέση εφημερίου.
3. Σε πόλεις με πληθυσμό άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) κατοίκων, σε κάθε ενορία υφίσταται μία (1) οργανική θέση Εφημερίου, ανά χίλια (1.000) νοικοκυριά.
4. Σε πόλεις με πληθυσμό έως εκατό χιλιάδες (100.000) κατοίκους σε κάθε ενορία υφίσταται μία (1) οργανική θέση Εφημερίου ανά πεντακόσια (500) νοικοκυριά.
5. Σε Δημοτικές Ενότητες ή Οικισμούς, που αποτελούν κοινώς γνωστά κέντρα τουρισμού και παραθερισμού, και έχουν τουλάχιστον τετρακόσια (400) μόνιμα νοικοκυριά, με απόφαση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου, μπορεί να διορισθεί και δεύτερος Εφημέριος.
6. Κάθε κενή οργανική εφημεριακή θέση προκηρύσσεται από τον οικείο Αρχιερέα. Η προκήρυξη αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του Ιερού Ενοριακού Ναού, όπου υφίσταται η κενή θέση, και δημοσιεύεται στο επίσημο Δελτίο της Εκκλησίας Κρήτης «Απόστολος Τίτος», άρθρο 12 του Ν. 4149/1961 «Περί καταστατικού Νόμου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας» (Φ.Ε.Κ. 41/Α/16.3.1961) ή στον Τοπικό Τύπο, ή στον διαδικτυακό ιστότοπο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας Κρήτης. Ο Αρχιερεύς με την προκήρυξη καλεί αυτούς που επιθυμούν και έχουν τα απαιτούμενα κανονικά και νόμιμα προσόντα, να υποβάλουν τα δικαιολογητικά τους στοιχεία μέσα σε δέκα (10) ημέρες από τη δημοσίευση ή την ανάρτηση της προκηρύξεως, προκειμένου να διεκδικήσουν την κενή οργανική θέση Εφημερίου.
7. Σε περίπτωση, που δεν προσέλθει κάποιος υποψήφιος, σύμφωνα με τα αναφερόμενα της παραγραφ. 3 του παρόντος άρθρου, η προκήρυξη εξακολουθεί να ισχύει αυτοδίκαια για είκοσι (20) ακόμα ημέρες.
8. Μετά την κατάθεση των υποψηφιοτήτων των ενδιαφερομένων να καταλάβουν οργανική εφημεριακή θέση, κατά τα ανωτέρω του παρόντος άρθρου, ο οικείος Αρχιερεύς, αφού ασκήσει έλεγχο των υποβληθέντων φακέλων τους, εντός δέκα (10) ημερών, ανακηρύσσει τους υποψηφίους Εφημέριους με Πράξη του, η οποία κοινοποιείται προς το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ιερού Ενοριακού Ναού. Η Πράξη αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων αυτού.
9. Εντός τριών (3) ημερών από την επόμενη ημέρα της αναρτήσεως της παραγράφου 6 του παρόντος άρθρου, δικαιούται οποιοσδήποτε να υποβάλει στην οικεία Εκκλησιαστική Αρχή εγγράφως και ενυπoγράφως, οποιαδήποτε ένσταση, για κάποιον από τους υποψηφίους. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας αυτής, ο οικείος Αρχιερέας αποφαίνεται επί των υποψηφίων, επιλέγει έναν από αυτούς και κοινοποιεί την απόφαση του στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ιερού Ενοριακού Ναού, το οποίο υποχρεούται να προβεί αμέσως στην ανάρτηση της αποφάσεως για τρεις (3) ημέρες στον πίνακα ανακοινώσεων του Ιερού Ενοριακού Ναού.
10. Κατά της αποφάσεως του οικείου Αρχιερέα, μπορεί να ασκηθεί προσφυγή ενώπιον της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης εντός πέντε (5) ημερών από της τελευταίας ημέρας της αναρτήσεως της αποφάσεως. Η προσφυγή ασκείται από οποιονδήποτε με έγγραφο απευθυνόμενο προς τον οικείο Αρχιερέα, ο οποίος υποχρεούται να την διαβιβάσει στην Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης, προκειμένου αυτή να κρίνει Συνοδικώς την προσφυγή.
11. Πριν από την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας και την εκπνοή των περιγραφόμενων προθεσμιών δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση, χειροτονία του υποψήφιου Εφημέριου.
12. Εάν ο επιλεγείς ως Εφημέριος από τον οικείο Αρχιερέα, δεν προσέλθει κατά την ορισθείσα ημέρα για να χειροτονηθεί, θεωρείται ότι δεν αποδέχεται την εκλογή. Εάν όμως δεν δώσει ικανοποιητικές εξηγήσεις, είναι απαράδεκτη η υποψηφιότητά του για την ίδια και για οποιαδήποτε άλλη προκήρυξη εφημεριακής θέσης.
13. Ο μετά την ολοκλήρωση όλων των ανωτέρω χειροτονούμενος, διορίζεται από τον οικείο Αρχιερέα στην προκηρυχθείσα οργανική θέση.
14. Εάν συντρέχουν ιδιαίτεροι ποιμαντικοί λόγοι για κάποια Ενορία, ο οικείος Αρχιερεύς μπορεί να τοποθετήσει σε αυτή προσωρινό Εφημέριο, έγγαμο ή άγαμο.
Άρθρο 4
Δικαιολογητικά για το διορισμό σε εφημεριακή θέση
Ο υποψήφιος Εφημέριος πρέπει να διαθέτει πριν από όλα τα προβλεπόμενα εκκλησιαστικά πνευματικά χαρίσματα. Οφείλει να υποβάλει στον οικείο Αρχιερέα, τόσο στην περίπτωση της κάλυψης κενής οργανικής εφημεριακής θέσης με προκήρυξη, μέσα στη αναφερόμενη στο αμέσως προηγούμενο άρθρο προθεσμία, όσο και στην περίπτωση της κάλυψης αυτής προσωρινά, αίτησή του, συνοδευόμενη από τα παρακάτω:
α) Βιογραφικό σημείωμα, με αιτιολόγηση της απόφασής του να γίνει κληρικός.
β) Κανονική συμμαρτυρία.
γ) Επικυρωμένο τίτλο ή τίτλους σπουδών.
δ) Πιστοποιητικό γεννήσεως.
ε) Σε περίπτωση υποψήφιου έγγαμου κληρικού, βεβαίωση της αρμόδιας Εκκλησιαστικής Αρχής, ότι τόσο αυτός όσο και η σύζυγός του έχουν τελέσει πρώτο εκκλησιαστικό γάμο. Σε περίπτωση υποψήφιου άγαμου κληρικού, βεβαίωση εγγραφής του στο Μοναχολόγιο κανονικής Ιεράς Μονής, επικυρωμένη από την οικεία Εκκλησιαστική Αρχή.
στ) Σε περίπτωση υποψήφιου έγγαμου κληρικού, έγγραφη συναίνεση της συζύγου του, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής της, ότι δεν έχει αντίρρηση, ώστε ο σύζυγός της να χειροτονηθεί κληρικός.
ζ) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
η) Υπεύθυνη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής του υποψήφιου Εφημερίου, ότι δεν διώκεται για κάποια αξιόποινη πράξη.
θ) Η Ιερά Αρχιεπισκοπή ή Ιερά Μητρόπολη, ως έχουσα έννομο συμφέρον, ζητεί με δικές της ενέργειες αντίγραφο Ποινικού Μητρώου του υποψήφιου Εφημερίου, από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές και πιστοποιητικό Εισαγγελικής Αρχής.
ι) Απολυτήριο εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας του υποψήφιου Εφημερίου, ή πιστοποιητικό νόμιμης απαλλαγής από αυτή, στο οποίο να αναγράφεται επακριβώς ο λόγος της απαλλαγής.
ια) Πιστοποιητικό από την αρμόδια υγειονομική αρχή σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του Νόμου, για κάλυψη δημόσιας θέσης, στο οποίο να βεβαιώνεται, η υγεία του υποψήφιου Εφημερίου.
Άρθρο 5
Τοποθέτηση σε Εφημεριακή θέση
Ο διορισμός του κληρικού σε Εφημεριακή οργανική θέση γίνεται για τις Ενορίες των Πόλεων, των Κωμοπόλεων και των Χωριών, που υπάγονται εκκλησιαστικά στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και στις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Κρήτης, από τον οικείο Αρχιερέα, με βάση τα τυπικά και ουσιαστικά χαρίσματα – προσόντα του κληρικού, σε σχέση με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε ανωτέρω Ενορίας, κατά την ποιμαντική κρίση και τη διακριτική ευχέρεια του οικείου Αρχιερέως, ως κανονικού Ποιμένος.
Άρθρο 6
Καθήκοντα Εφημερίου
1. Ο Εφημέριος ενεργεί σχετικά με τα καθήκοντά του πάντοτε κατ’ αναφορά προς τον οικείο Αρχιερέα για την άσκηση της λειτουργικής, πνευματικής, διοικητικής και της εν γένει ποιμαντικής διακονίας του σε όλους τους τομείς του ενοριακού έργου, μεριμνά για τις γενικότερες πνευματικές, φιλανθρωπικές, προνοιακές ή άλλες ανάγκες της Ενορίας, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο άρθρο 2 του παρόντος Κανονισμού.
2. Ο Εφημέριος, ως πνευματικός πατέρας της Ενορίας του, λειτουργεί μέσα στα όριά της και πρέπει να είναι το υπόδειγμα για τους ενορίτες του. Οφείλει να αποφεύγει κάθε ενέργεια, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει τον σκανδαλισμό των πιστών.
Ο Εφημέριος:
α. Τελεί απαρεγκλίτως κατά την εκκλησιαστική τάξη, το εκκλησιαστικό λειτουργικό ήθος και τις κατευθύνσεις του οικείου Ιεράρχου, την Θεία Λειτουργία, τα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας, τις διατεταγμένες από το τυπικό της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας ιερές ακολουθίες και κάθε άλλη ιεροπραξία.
β. Οφείλει να φέρει την καθιερωμένη περιβολή και αμφίεση του κληρικού.
γ. Μετέχει στην Θεία Λειτουργία, στα Ιερά Μυστήρια ή σε οποιεσδήποτε άλλες Ιερές Ακολουθίες εκτός των ορίων της Εκκλησιαστικής Επαρχίας που υπηρετεί, αφού λάβει την κανονική άδεια τόσο του Ποιμενάρχου του, όσο και του Αρχιερέα της Επαρχίας που θα μεταβεί για να ιεροπράξει.
δ. Για να τελέσει οποιαδήποτε ιεροπραξία εντός της ίδιας Εκκλησιαστικής Επαρχίας σε άλλη Ενορία, λαμβάνει άδεια από τον Αρχιερατικό Επίτροπο της περιοχής και ενημερώνει τον Εφημέριο της Ενορίας.
ε. Δεν συμμετέχει σε ξένες προς την αποστολή της Εκκλησίας οργανώσεις, δεν αναμιγνύεται σε κομματικές ή πολιτικές παρατάξεις και δεν αναδέχεται κοσμικές φροντίδες, οι οποίες συγκρούονται με την ιδιότητά του ως κληρικού και θα μπορούσαν να διασαλεύσουν την ενότητα των πιστών.
3. Ο Εφημέριος και Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου:
α) Προΐσταται των οργανωμένων πρωτοβουλιών και δράσεων του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, κατόπιν εγκρίσεως του οικείου Μητροπολιτικού Συμβουλίου, όπου αυτή απαιτείται. Οι περιπτώσεις αυτές θα αναγραφούν αναλυτικά στον εκδοθησόμενο σχετικό Κανονισμό, όπως αναφέρει το άρθρο 1 παραγρ. 6 του παρόντος Κανονισμού.
β) Οργανώνει το γραφείο της Ενορίας, τηρεί με συνέπεια τα Βιβλία Πρωτοκόλλου, Πράξεων του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, Βαπτίσεων, Γάμων, Πιστοποιητικών αγαμίας, Ταμείου, Κτηματολογίου, ενημερώνει όλους τους φακέλους του Αρχείου και όποια άλλα παραγγείλει ο οικείος Αρχιερεύς και το Μητροπολιτικό Συμβούλιο, και μεριμνά για την καταγραφή και διαφύλαξη των ιερών κειμηλίων και τη χρηστή διαχείριση και αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας της Ενορίας.
Άρθρο 7
Δικαιώματα Εφημερίου
1. Ο Εφημέριος έχει όλα τα από το λειτούργημα και την ενοριακή του θέση δικαιώματα, όπως αυτά ορίζονται από τους Θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας και τις διατάξεις του Ν. 4149/1961 «Περί καταστατικού Νόμου της εν Κρήτη Ορθοδόξου Εκκλησίας» (Φ.Ε.Κ. 41/Α/16.3.1961).
2. Ειδικότερα:
α) Στην ισοβιότητα του εκκλησιαστικού του λειτουργήματος.
β) Στη μονιμότητα της ενοριακής του θέσεως, εκτός από τις προβλεπόμενες νόμιμες ή κανονικές εξαιρέσεις.
γ) Στη μισθοδοσία, την κοινωνική ασφάλιση και τη συνταξιοδότηση για την άσκηση του λειτουργήματός του, σύμφωνα με τους ισχύοντες Νόμους.
δ) Στη χορήγηση κατ΄ έτος νόμιμης άδειάς του, σύμφωνα όμως με τις ανάγκες των εφημεριακών κενών κάθε οικείας Εκκλησιαστικής Επαρχίας. Επίσης, των αναρρωτικών αδειών, όπως αυτές προβλέπονται από τον Νόμο. Ακόμα αδειών σπουδών μετά από άδεια του οικείου Ιεράρχου και έγκριση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, όχι όμως πέραν της τετραετίας. Ο αδειούχος οφείλει να καταθέτει κατ΄ έτος αναλυτική έκθεση περί των σπουδών του στον οικείο Ιεράρχη, συνοδευόμενη από τα ανάλογα αποδεικτικά στοιχεία για τις σπουδές του.
ε) Στη δωσιδικία σύμφωνα με τους Θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας και τη σχετική νομοθεσία.
3. Τα δικαιώματα των Εφημερίων, των Ιεροκηρύκων, των Διακόνων και των λαϊκών εκκλησιαστικών υπαλλήλων, ως προς τη βαθμολογική και μισθολογική κατάταξη, τη μισθοδοσία, την ασφάλιση, την αξιολόγηση, τις προαγωγές και τις αποδοχές καθορίζονται από τις σχετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας της Ελληνικής Πολιτείας, εφόσον δεν ρυθμίζονται ειδικότερα από τις διατάξεις του παρόντος.
Άρθρο 8
Ποιμαντική επιμόρφωση
1. Η μόρφωση και η επιμόρφωση των Εφημερίων καλύπτεται από τις Θεολογικές Σχολές του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τα Τμήματα των Θεολογικών Σχολών της Ελλάδος ή τις αναγνωρισμένες από την Πολιτεία Θεολογικές Σχολές του Εξωτερικού, από Μεταπτυχιακά Τμήματα Θεολογικών και άλλων Σχολών, από την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου Κρήτης και από τις άλλες Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, από την Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης και τις άλλες Εκκλησιαστικές Σχολές της Ελλάδος και τις όμοιές τους στο εξωτερικό, αναγνωρισμένες και αυτές από την Ελληνική Πολιτεία ή από τα αναγνωρισμένα Ι.Ε.Κ. που παρέχουν εκκλησιαστική κατάρτιση ή τα αντίστοιχά τους.
2. Η Εκκλησία της Κρήτης, η Ιερά Αρχιεπισκοπή και οι Ιερές Μητροπόλεις της Κρήτης, μπορούν να ιδρύουν ειδικές Επιμορφωτικές Σχολές ή Σεμινάρια για την ειδική κατάρτιση και την ποιμαντική επιμόρφωση των Κληρικών. Η ίδρυση αυτών εγκρίνεται από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης. Το Πιστοποιητικό Επιμορφώσεως συνεκτιμάται στην αξιολόγηση των Εφημερίων και στην προαγωγή τους.
Άρθρο 9
Αξιολόγηση Εφημερίων
1. Κάθε έτος συντάσσεται έκθεση αξιολογήσεως του Εφημερίου και σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις των Νόμων της Ελληνικής Πολιτείας.
2. Η ανωτέρω έκθεση καταρτίζεται κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, κάθε έτους. Ο τύπος της εν λόγω εκθέσεως ορίζεται με απόφαση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης.
3. Η παραπάνω Έκθεση αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος αυτής, όλοι οι Εφημέριοι αναπτύσσουν με υπευθυνότητα και ευσυνειδησία σε Έκθεση Πεπραγμένων, την εν γένει Εφημεριακή τους διακονία και δραστηριότητα, αλλά και τα τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την άσκηση του έργου τους. Οι Εκθέσεις των Εφημερίων υποβάλλονται στην οικεία Εκκλησιαστική Αρχή, εντός του μηνός Ιανουαρίου, κάθε έτους. Η μη υποβολή της εν λόγω Εκθέσεως δεν αναστέλλει τη διαδικασία αξιολόγησης και λαμβάνεται αρνητικώς υπ’ όψη.
4. Στο δεύτερο μέρος οι Εφημέριοι αξιολογούνται από τριμελή Επιτροπή Κληρικών - Αξιολογητών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης, η οποία ορίζεται με απόφαση του οικείου Ιεράρχου και η οποία αφού λάβει υπ΄ όψη της την Έκθεση Πεπραγμένων κάθε Εφημερίου, συντάσσει εν συνεχεία Αξιολογητική Έκθεση για κάθε Εφημέριο.
5. Οι Κληρικοί οι οποίοι μετέχουν στην Επιτροπή Κληρικών – Αξιολογητών θα αξιολογούνται από τον οικείο Αρχιερέα και ένα μέλος του Μητροπολιτικού Συμβουλίου, οριζόμενο από αυτό.
6. Με τη συμπλήρωση του νόμιμου χρόνου, προκειμένου να κριθεί και να προαχθεί βαθμολογικώς ο Εφημέριος, το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης, το οποίο ενεργεί για την περίπτωση αυτή ως Υπηρεσιακό Συμβούλιο για τους Εφημέριους, διαμορφώνει την κρίση του, λαμβάνοντας υπ’ όψη όλες τις εκθέσεις αξιολογήσεως του κάθε κρινόμενου, όλων των παρελθόντων ετών μετά την τελευταία του κρίση από το Μητροπολιτικό Συμβούλιο.
7. Τόσο κατά την σύνταξη της Αξιολογητικής Εκθέσεως από την τριμελή Επιτροπή Κληρικών – Αξιολογητών, όσο και κατά την κρίση προαγωγής του Εφημερίου, από το οικείο Μητροπολιτικό Συμβούλιο, λαμβάνονται υποχρεωτικώς υπ’ όψη τα εξής κριτήρια:
α) Η αφοσίωσή του με ένθεο ζήλο στα ιερατικά καθήκοντα και στην καλλιέργεια της ιερατικής του αυτοσυνειδησίας, σύμφωνα με τους Θείους και Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας και την Ιερά Παράδοσή της.
β) Η συνέπεια και η προσήλωσή του στην άσκηση των εφημεριακών καθηκόντων του, κατά το λειτουργικό και ποιμαντικό ήθος και η εφαρμογή των Εγκυκλίων της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Σεπτού Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης και των οικείων Ποιμεναρχών.
γ) Η πρόθυμη και επιμελής ανταπόκρισή του στα ειδικά εφημεριακά καθήκοντα, τα οποία του αναθέτει ο οικείος Αρχιερεύς, όπως του Προέδρου του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου, του ιερού κηρύγματος, του υπευθύνου νεότητος, του υπευθύνου φιλανθρωπικού, προνοιακού έργου ή του ενοριακού φιλόπτωχου, κοινωνικής αλληλεγγύης και τομέων ανάπτυξης και διάδοσης της ταυτότητας του ορθόδοξου πολιτισμού και ζωής κ.ά.
δ) Η διαπροσωπική σχέση και η εν γένει αναστροφή του Εφημέριου με τους ενορίτες του.
ε) Η συμμετοχή του στις πάσης φύσεως εκδηλώσεις (ιερατικές συνάξεις, ομιλίες, επετειακές εκδηλώσεις, σεμινάρια κ.ά.), που διοργανώνονται από την οικεία Εκκλησιαστική Αρχή, η συνεργασία του με αυτή, η έγκαιρη απάντηση σε εγκυκλίους – προσκλήσεις του Ποιμενάρχου του και η εν γένει εκκλησιαστική υπακοή του στις ποιμαντικές κατευθύνσεις και προτροπές του.
στ) Η συμμετοχή του σε Θεολογικές Μεταπτυχιακές σπουδές, Προγράμματα Δια Βίου Μάθησης και γενικώς σε Επιμορφωτικά Εκκλησιαστικά Σεμινάρια και άλλα συναφή από πιστοποιημένους Φορείς.
ζ) Η συνέπεια του ως προς την προστασία και διαφύλαξη των Ιερών Ναών, της κινητής και ακίνητης περιουσίας, την έγκαιρη κατάθεση των προϋπολογισμών, απολογισμών και η τακτοποίηση των κατά Νόμο υποθέσεων της Ενορίας, όλων των εν γένει υποχρεώσεων και καθηκόντων του προς την Ελληνική Πολιτεία, καθώς και των πάσης φύσεως εκκλησιαστικών εισφορών.
η) Τυχόν εκκλησιαστικές και κοσμικές πειθαρχικές ποινές.
8. Κατά της αποφάσεως του οικείου Μητροπολιτικού Συμβουλίου για την περί βαθμολογικής προαγωγής ή μη του Εφημερίου κρίση του, ο Εφημέριος δικαιούται να ασκήσει προσφυγή ενώπιον της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, δια του οικείου Ιεράρχου, η οποία εκδικάζεται Συνοδικώς από αυτή.
Άρθρο 10
Μεταθέσεις τακτικών Εφημερίων
1. Τακτικός Εφημέριος μετατίθεται:
α) Για τις ανάγκες της Εκκλησίας.
β) Ύστερα από αίτησή του.
γ) Μετά από αιτιολογημένη απόφαση του οικείου Αρχιερέως, εφόσον η περαιτέρω παραμονή του Εφημερίου στην Ενορία αποβαίνει ασύμφορη και προκλητική για πνευματικούς και κανονικούς λόγους.
δ) Λόγω ποινής επιβαλλόμενης τελεσιδίκως.
ε) Αμοιβαία μετάθεση Εφημερίων μεταξύ δυο Ενοριών της αυτής Εκκλησιαστικής Επαρχίας συντελείται με τη συγκατάθεση των μετατιθεμένων και απόφαση του οικείου Ιεράρχου.
Άρθρο 11
Απόσπαση τακτικών Εφημερίων
1. Απόσπαση Εφημερίου σε άλλη κενή οργανική θέση δεν μπορεί να παραταθεί πέραν των έξι (6) μηνών. Εάν η απόσπαση γίνεται λόγω εκκλησιαστικών αναγκών, δύναται να παραταθεί μέχρι ένα (1) έτος με Απόφαση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου.
2. Οι Κληρικοί που διακονούν με απόσπαση σε Επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου και αλλού, αξιολογούνται κατά τον παρόντα Κανονισμό από τον οικείο Αρχιερέα, μετά από ενημερωτική Έκθεση της Εκκλησιαστικής Αρχής στην οποία είναι αποσπασμένοι.
Άρθρο 12
Αφυπηρέτηση Εφημερίων
1. Οι Εφημέριοι μπορούν να αποχωρούν από την υπηρεσία ύστερα από αίτησή τους μετά τη συμπλήρωση του 70ου έτους της ηλικίας τους, ως και 35ετη πλήρη εφημεριακή υπηρεσία, ή και σε προγενέστερο χρόνο, εφ’ όσον υφίσταται ανικανότητα για την εκτέλεση των εφημεριακών τους καθηκόντων, λόγω νόσου πνευματικής, ψυχικής ή σωματικής, η οποία πιστοποιείται αρμοδίως σύμφωνα με τις διατάξεις που εφαρμόζονται αναλογικώς επί των πολιτικών δημοσίων διοικητικών υπαλλήλων. Η πιστοποίηση αυτή προκαλείται είτε με αίτηση του Εφημερίου, είτε με ενέργεια του οικείου Αρχιερέα, προς την αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή.
2. Μετά την κατά τα ανωτέρω διαπίστωση της ανικανότητας, ο οικείος Αρχιερεύς διορίζει προσωρινό Εφημέριο μέχρι την πλήρωση της θέσεως κατά τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού.
Άρθρο 13
Απόλυση Εφημερίων από την Ενοριακή τους θέση
Ο Εφημέριος, πλην των περιπτώσεων αφυπηρετήσεως που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο, απολύεται από της θέσεως του:
α) Λόγω ποινής, η οποία θα του επιβληθεί αμετάκλητα από το Συνοδικό Δικαστήριο.
β) Όταν επιδείξει συμπεριφορά αντίθετη προς τις εκκλησιαστικές του υποχρεώσεις, όπως σε περίπτωση που εγκαταλείψει τη θέση του χωρίς άδεια πέραν των τριάντα (30) ημερών αδικαιολόγητα, ή εάν δε συμμορφωθεί σε νόμιμα γενόμενη απόσπασή του, αφού προηγηθεί κλήτευσή του προς απολογία, απολύεται από την ενοριακή του θέση με απόφαση του οικείου Ιεράρχου, εγκρινόμενη Συνοδικώς από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης.
Άρθρο 14
Κανονικά Απολυτήρια
1. Ο οικείος Αρχιερεύς δικαιούται να χορηγήσει Απολυτήριο Γράμμα προς τον Εφημέριο, προκειμένου αυτός να υπηρετήσει στην περιφέρεια άλλης Εκκλησιαστικής Επαρχίας, εάν προηγουμένως έχει την έγγραφη συγκατάθεση του Αρχιερέως του τόπου της νέας υπηρεσίας του Κληρικού.
2. Για να πραγματοποιηθεί μετακίνηση Εφημερίου σε άλλη Εκκλησιαστική Επαρχία, προϋποτίθεται η λήψη άδειας του οικείου Αρχιερέως για την εν συνεχεία αναζήτηση νέου τόπου διακονίας του.
Άρθρο 15
Διορισμός Διακόνων
1. Οργανικές θέσεις Διακόνων σε Ιερούς Ενοριακούς Ναούς υφίστανται σύμφωνα με τα αρχικώς προβλεπόμενα από το Ν.Δ. 1399/1973, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει.
2. Επιτρέπεται χειροτονία Διακόνου για την κάλυψη κενής οργανικής θέσεως. Επί άγαμου Διακόνου εφαρμόζονται, κατ’ αναλογία τα ισχύοντα επί προσωρινού Εφημερίου.
3. Ο διορισμός των Διακόνων διενεργείται με απόφαση του οικείου Αρχιερέως.
4. Τα του βαθμολογίου, της μισθοδοσίας, της ασφαλίσεως και της συνταξιοδοτήσεως των Διακόνων διέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
Άρθρο 16
Ιεροκήρυκες - Εκκλησιαστικοί Υπάλληλοι
1. Οργανικές θέσεις Ιεροκηρύκων υφίστανται στην Ιερά Αρχιεπισκοπή και τις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας Κρήτης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το άρθρο 25 του Ν. 817/1978, όπως αυτό εκάστοτε ισχύει.
2. Στις θέσεις αυτές διορίζονται με απόφαση του οικείου Αρχιερέως άγαμοι Κληρικοί. Ως προς τη μισθοδοσία, την ασφάλιση και τη συνταξιοδότηση αυτών εφαρμόζονται οι εκάστοτε ισχύουσες σχετικές διατάξεις.
3. Οι έχοντες τα νόμιμα προσόντα Ιερομονάχοι, που είναι εγγεγραμμένοι στα Μοναχολόγια των Ιερών Μονών της οικείας Ιεράς Μητροπόλεως και είναι διορισμένοι ως προσωρινοί Εφημέριοι-Ιεροκήρυκες, ασχέτως του αριθμού οικογενειών μιας ενορίας, εφ΄ όσον οι πνευματικές ανάγκες της απαιτούν τον διορισμό Κληρικού καταλλήλου για το κήρυγμα, την εξομολόγηση, την κατηχητική διακονία και τα παρόμοια, παραμένουν και υπηρετούν ως προσωρινοί Εφημέριοι-Ιεροκήρυκες, περιοριζόμενοι αποκλειστικώς στα ανωτέρω πνευματικά καθήκοντά τους, χωρίς καμία ανάμειξη στα καθήκοντα και δικαιώματα των τακτικών Εφημερίων
4. Οι λαϊκοί εκκλησιαστικοί υπάλληλοι, οι κατέχοντες ή μη θέσεις από μετατροπή οργανικών Διακονικών θέσεων μισθοδοτούνται από το Δημόσιο, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 20 του Νόμου 1476/1984 (Φ.Ε.Κ. 136 Α΄), όπως σήμερα ισχύει.
5. Προσωρινά αξιολογούνται από το Μητροπολιτικό Συμβούλιο μέχρι την έκδοση σχετικού Κανονισμού, με τίτλο «Κανονισμός Περί Λαϊκών Εκκλησιαστικών Υπαλλήλων».
Άρθρο 17
Έναρξη ισχύος του Κανονισμού
Η ισχύς του παρόντος Κανονισμού αρχίζει από την ημέρα της δημοσιεύσεώς του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και επίσημο Δελτίο της Εκκλησίας Κρήτης «Απόστολος Τίτος».
Ο Κανονισμός αυτός να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ηράκλειο Κρήτης, 4 Μαρτίου 2013
Ο Πρόεδρος
† Ο Κρήτης ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
ΣΤΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
(ΦΕΚ 268Α/10-12-2013)
ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4218
Άρθρο έκτο
Ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων
Οι κανονισμοί της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 43 του ν. 3848/2010 (Α΄ 71) και αφορούν την εν γένει υπηρεσιακή κατάσταση των κληρικών της Εκκλησίας Κρήτης, εφαρμόζονται αναλογικά και για τους κληρικούς των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου (Ρόδου, Κώ και Νισύρου, Λέρου, Καλύμνου και Αστυπάλαιας, Καρπάθου και Κάσου και Σύμης), των Ενοριών και των Μονών τους, καθώς και της Πατριαρχικής Εξαρχίας Πάτμου.
Η αξιολόγηση των κληρικών των ανωτέρω εκκλησιαστικών νομικών προσώπων γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς αυτούς. Όπου στους κανονισμούς αυτούς συναντάται ο όρος «Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης» θα νοείται «Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου», όπου συναντάται ο όρος «Μητροπολιτικό Συμβούλιο» θα νοείται «ο Μητροπολίτης», όπου συναντάται ο όρος «επίσημο Δελτίο της Εκκλησίας Κρήτης Απόστολος Τίτος» θα νοείται «Δωδεκάνησος» και όπου συναντάται ο όρος «Ιερά Αρχιεπισκοπή και Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας Κρήτης» θα νοείται «οι εν Δωδεκανήσω Ιερές Μητροπόλεις και η Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου του Οικουμενικού Πατριαρχείου».
