«Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος» (Τιμ. Β΄, 4, 7-8)
Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιε.
Σεβασμιώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἐντιμότατοι Ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν Ἀρχῶν
Τίμιον Πρεσβυτέριον, ὁσιώτατοι Μοναχοὶ καὶ Μοναχαί,
Λαὲ τοῦ Κυρίου ἠγαπημένε,
Ἐπιτρέψατέ μοι τὴν ἐκφωνηθεῖσαν ὡς κεφαλίδα τοῦ λόγου ρῆσιν τοῦ οὐρανοβάμονος Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Ἁγίου Παύλου νὰ ἀναφέρω ἐπικαίρως εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἐκ τῆς ματαιότητος τοῦ προσκαίρου τούτου κόσμου ἀναχωρήσαντος καὶ πρὸς τὴν ἀχειροποίητον τῶν πρωτοτόκων Μητρόπολιν, πρὸς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου, πρὸς τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἐκδημήσαντος Ἐπισκόπου Ἁλικαρνασσοῦ κυροῦ Ἐμμανουήλ. Διότι ὁ ἀείμνηστος πλέον χρηστὸς καὶ καλὸς Ἀρχιερεύς τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ὁ ἀγαπητὸς ἡμῖν ἀδελφὸς καὶ συλλειτουργός, ὁ συμπληρώσας καιρὸν πεντηκονταετοῦς θεοφιλοῦς διακονίας ἐν τῷ κυριακῷ ἀμπελῶνι, κοιμηθεὶς ὁσίως κατὰ τὰς προμεσημβρινὰς ὥρας τῆς παρελθούσης Πέμπτης καὶ πορευόμενος πρὸς συνάντησιν τοῦ Ἀναστάντος Σωτῆρος Χριστοῦ δύναται ἀναθεωρῶν τὴν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ αὐτοῦ ἀναστροφὴν νὰ ἐπαναλάβῃ δι̉ ἑαυτὸν τὴν παύλειον ῥῆσιν ὡς ἀγωνισθεὶς τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς ἀρετῆς, ὡς τελέσας τὸν δρόμον τῆς ἀνιδιοτελοῦς διακονίας, ὡς τηρήσας τὴν πίστιν καὶ τὰς παραδόσεις τῶν Πατέρων ἡμῶν, ὡς παραστήσας ἑαυτὸν ἄξιον ἐν πᾶσι τοῖς ἀφορῶσι τὴν ἐκκλησιαστικὴν διαγωγὴν καὶ πολιτείαν του.
Ἐπὶ τῇ γενομένῃ ἐκδημίᾳ τοῦ μακαριστοῦ Ἀδελφοῦ θλιβερὸν καθῆκον συνήθροισεν πάντας ἡμᾶς ὑπὸ τοὺς θόλους τοῦ Μητροπολιτικοῦ τούτου Ναοῦ τῆς Καλύμνου ἵνα ἀποδώσωμεν αὐτῷ τὸν ὕστατον χαιρετισμὸν καὶ τὸν τελευταῖον ἀσπασμὸν εὐχαριστοῦντες τὸν ἐν Τριάδι Θεὸν ἡμῶν ὅτι ἐχαρίσατο αὐτὸν ἄνδρα τίμιον τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ κληρικὸν ἄξιον, πλεονάσαντα τὸ δοθὲν αὐτῷ τάλαντον τοῦ χαρίσματος καὶ τιμήσαντος διὰ τῶν προτερημάτων αὐτοῦ τὸ σχῆμα τοῦ Ὀρθοδόξου κληρικοῦ, δεόμενοι ἅμα δέ ἵνα ὁ τῶν νεκρῶν καὶ ζώντων ὡς Θεὸς ἔχων τὴν ἐξουσίαν ἀναπαύσῃ αὐτὸν ἐν χώρᾳ ζώντων καὶ καταστήσῃ λειτουργὸν τοῦ ἐπουρανίου θυσιαστηρίου.
Ὁ Ἐπίσκοπος Ἁλικαρνασσοῦ κυρὸς Ἐμμανουήλ, κατά κόσμον Ἐμμανουὴλ Ἀλευροφᾶς, ἐγεννήθη τὸ ἔτος 1932, κατὰ τοὺς ζοφεροὺς χρόνους τῆς ἰταλικῆς κατοχῆς τῆς Δωδεκανήσου εἰς τὴν Κάλυμνον ἐκ γονέων εὐσεβῶν, τοῦ Ἰωάννου καὶ τῆς Βασιλείας, ἀνατραφεὶς ὑπ̉ αὐτῶν χριστιανοπρεπῶς μὲ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἀξίας τῆς παραδοσιακῆς κοινωνίας τῆς νήσου, εἰς τὴν ὁποίαν ἡ παρουσία τοῦ Ὁσίου Πατρὸς Σάββα τοῦ ἐν Καλύμνῳ καὶ τῶν λοιπῶν ἐναρέτων Ἱερέων καὶ Μοναχῶν, φορέων τῆς λαϊκῆς εὐσεβείας ἤσκει μεγίστην ἐπιρροὴν εἰς τὰς συνειδήσεις.
Συμπληρώσας τὸν κύκλον τῶν ἐγκυκλίων μαθημάτων εἰς τήν γενέτειραν ἀνεχώρησε πρὸς τήν Βασιλίδα τῶν Πόλεων, τὴν Κωνσταντινούπολιν, δι̉ εὑρυτέραν μόρφωσιν καὶ παιδείαν. Φθάσας ἐκεῖ ἐφοίτησε κατ̉ ἀρχὰς εἰς τὸ γυμνασιακόν τμῆμα τῆς Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης, ἐγγραφεὶς εἰς αὐτὸ τὸ ἔτος 1951. Περατώσας ἐπιτυχῶς τὰς γυμνασιακὰς σπουδὰς ἐνεγράφη εἰς τὸ Πανεπιστημιακὸν τμῆμα αὐτῆς, τὸ ἔτος 1955, ἐκ τοῦ ὁποίου ἀπεφοίτησεν ἀριστοῦχος τό ἔτος 1958 ὑποβαλὼν ἐναίσιμον ἐπὶ πτυχίῳ διατριβὴν ὑπὸ τὸν τίτλον «Ἡ συμμετοχὴ τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τὴν ἐκλογὴν τῶν Ἐπισκόπων». Ὁλίγον πρὸ τῆς ἀποφοιτήσεως, τὸ ἔτος 1957 ἐχειροτονήθη Διάκονος ἀπὸ τὸν τότε Σχολάρχην ἀείμνηστον Μητροπολίτην Ἰκονίου κυρὸν Ἰάκωβον καὶ τὸ ἑπόμενον ἔτος Πρεσβύτερος, λαβὼν καὶ τὸ ὀφίκκιον τοῦ Ἀρχιμανδρίτου, ἀπὸ τὸν μακαριστὸν Γέροντά του, Μητροπολίτην Λέρου, Καλύμνου καὶ Ἀστυπαλαίας κυρὸν Ἱσίδωρον. Κατὰ τὸ διάστημα ἀπὸ τῆς χειροτονίας αὐτοῦ ἕως τῆς ἀναχωρήσεως ἐκ τῆς Πόλεως ὑπηρέτησεν ὡς Διάκονος καὶ Πρεσβύτερος εἰς διαφόρους Ναοὺς τῆς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὡς προσωρινὸς Κωδικογράφος τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου.
Ἐν συνεχείᾳ, τὸ ἔτος 1958, μετέβη μερίμνῃ τῆς Ἐκκλησίας δι̉ εὑρυτέρας σπουδὰς εἰς Γαλλίαν, ὅπου καὶ παρέμεινεν ἐπὶ τετραετίαν, ὑπηρετήσας κατὰ τὸ χρονικὸν διάστημα τοῦτο, ὡς Ἐφημέριος καὶ ἱερατικῶς Προϊστάμενος, τὰς ἐν Γαλλίᾳ ἑλληνικὰς Ὀρθοδόξου Κοινότητας Ἁγίας Τριάδος Saint Etienne καὶ Ἁγίας Αἰκατερίνης τοῦ Port de Bouc, ὑπαγομένας τότε εἰς τὴν Ἱερὰν Ἀρχιεπισκοπὴν Θυατείρων. Τὸ ἔτος 1962 ἐπέστρεψεν εἰς τὴν γενέτειραν νῆσον καὶ διωρίσθη Ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως Θεοτόκου Τελένδου.
Τὸ ἔτος 1964 ἐπέστρεψεν εἰς τὴν Ἱερὰν Ἀρχιεπισκοπὴν Θυατείρων καὶ διωρίσθη Ἐφημέριος καὶ Ἱερατικῶς Προϊστάμενος τῆς νεοσυστάτου Κοινότητος Ἁγίου Νικολάου Southempton, προσφέρων παραλλήλως τὰς ἐκπαιδευτικὰς ὑπηρεσίας του εἰς τὸ ἐκεῖ ὁμογενειακὸν Σχολεῖον.
Μετὰ τριετὴν εὐδόκιμον ἐκκλησιαστικὴν διακονίαν εἰς τὴν ὡς ἄνω Κοινότητα ἐπέστρεψε τὸ ἔτος 1967 εἰς τὴν πατρίδα, διορισθεὶς ὑπὸ τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἰσιδώρου Ἐφημέριος τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος (Χριστοῦ Καλύμνου) καὶ ἐξονομασθεὶς Πρωτοσύγκελλος αὐτοῦ, θέσεις ἀπὸ τὰς ὁποῖας διηκόνησε τὴν Ἐκκλησίαν ἐπὶ 38 συναπτὰ ἔτη. Παραλλήλως ἀπὸ τοῦ ἔτους 1974 ἕως τοῦ ἔτους 1990 ὑπηρέτησεν ὡς Θεολόγος Καθηγητής εἰς τὴν Μέσην Ἐκπαίδευσιν ἐν Καλύμνῳ.
Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἀμείβουσα τὴν πολυετῆ, εὔορκον καὶ καρποφόρον διακονίαν του, τῇ αἰτήσει τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λέρου, Καλύμνου καὶ Ἀστυπαλαίας κ. Παϊσίου καὶ τῇ εἰσηγήσει τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ἡμῶν κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ, ἐξέλεξεν αὐτὸν Ἐπίσκοπον τῆς πάλαι ποτὲ διαλαμψάσης Ἐπισκοπῆς Ἁλικαρνασσοῦ, τῆς χειροτονίας αὐτοῦ τελεσθείσης ὑπὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Παϊσίου εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναὸν τοῦτον τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ τὴν 11ην Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 2005. Ἔκτοτε καὶ μέχρι πρὸς μηνός, ὅτε διεγνώσθη ἡ ἀσθένεια αὐτοῦ, διηκόνησε τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Καλύμνου καὶ τὸν Μητροπολίτην αὐτῆς ὡς Βοηθὸς αὐτοῦ Ἐπίσκοπος κατ̉ ἀπόλυτον ἐκκλησιαστικὴν τάξιν, συνέπειαν καὶ ἀφοσίωσιν εἰς τὰ ἀνατεθέντα αὐτῷ καθήκοντα.
Ὁ Ἐπίσκοπος Ἐμμανουὴλ καθ̉ ὅλον τὸ διάστημα τῆς πεντηκονταετοῦς καὶ πλέον διακονίας του, ὡς Πρεσβύτερος, Πρωτοσύγκελλος, Καθηγητής ἐν τῇ Μέσει Ἐκπαιδεύσει, καὶ κατὰ τὴν τελευταῖαν πενταετίαν ὡς Ἀρχιερεύς, ἐπέδειξε ἀκραιφνὲς ἐκκλησιαστικὸν φρόνημα καὶ αἰσθήματα ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν, διακονήσας μετ̉ αὐταπαρνήσεως τὸν Θεὸν καὶ τὸν ἄνθρωπον, πάντοτε πιστὸς εἰς τὸ χρέος καὶ τὸ καθῆκον. Ἠγάπησε περιπαθῶς τὴν Μητέρα Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Μεγάλην Ἐκκλησίαν, τὴν τροφὸν Θεολογικὴν Σχολὴν τῆς Χάλκης καὶ διετέλεσε πάντοτε μετὰ εἰλικρινοῦς ἀφοσιώσεως εἰς τὸν ἱερὸν θεσμὸν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ὑπηρέτησεν ἀγογγύστως τρεῖς Μητροπολίτας Καλύμνου μηδένα αὐτοῖς πρόσκομμα ἐργασάμενος ἀλλὰ πάντοτε ἐπιδεικνύων προθυμίαν οὐχὶ τὴν τυχοῦσαν πρὸς συνεργασίαν χάριν καλῆς διεξαγωγῆς καὶ εὐοδώσεως τῶν τοπικῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων.
Ὡς χαρακτὴρ διεκρίθη διὰ τὴν εὐθύτητα καὶ ἀκεραιότητα τῆς γνώμης του, τὸ ὑπεύθυνον εἰς τὰς κατὰ καιροὺς ἀνατεθεῖσα αὐτῷ ἐκκλησιαστικὰς διακονίας, τὸ εἰλικρινὲς καὶ ἀνεπιτήδευτον εἰς τοὺς τρόπους, τὴν ὑπομονὴν καὶ τὴν καρτερίαν εἰς τὰς δυσκόλους βιοτικὰς περιστάσεις. Ὑπῆρξε ἄνθρωπος τοῦ μέτρου, χαρακτηριζόμενος ἀπὸ ὀλιγάρκειαν εἰς τὸν βίον, σοβαρότητα εἰς τὴν ἀναστροφήν, ταπείνωσιν εἰς τὰς διαπροσωπικὰς σχέσεις, συγχωρητικὸς πρὸς πάντας καὶ πάντοτε ἔτοιμος πρὸς ἀρωγὴν καὶ ἀντίληψιν.
Ἀλλ̉ ἤδη ὁ ἀγαπητὸς ἀδελφός, «τῇ ἐπαράτῳ νόσῳ καμφθείς», κατέπαυσε καὶ μετεκλήθη ὑπὸ τοῦ Κυρίου εἰς τὸν τόπον «ἔνθα οὔκ ἐστιν πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός», εἰς τὸν νυμφῶνα τῆς ἀτελευτήτου ζωῆς. Τὸ κοινὸν τοῦ βίου χρέος ἐκπληρώσας, τοῦ ὅρου πληρωθέντος, προστίθεται τοῖς Πατρᾶσιν ἡμῶν ἵνα ἀναπαύσηται ἐκ τῶν κόπων αὐτοῦ κατὰ τὴν ἀποστολικὴν ῥῆσιν καὶ πορεύεται εἰς τὸν τάφον, λέγων σὺν τῷ Παύλῳ, ὡς προείπομεν· «Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος» (Τιμ. Β΄, 4, 7-8)
Ἀοίδιμε Ἐπίσκοπε Ἐμμανουήλ,
Κατὰ τὴν ἱερὰν ταύτην ὥραν τῆς ἐξοδίου Ἀκολουθίας σου εὑρισκόμεθα ἐνώπιον τοῦ σεπτοῦ σκηνώματός σου, ἀποδίδοντές σοι τὰ ὀφειλόμενα καὶ προπέμποντές σε μετ̉ εὐχαριστίας πρὸς τὸν Θεὸν τὸν οὕτως τὰ περὶ σοῦ οἰκονομήσαντα. Μετ̉ ὀλίγον θὰ ἔχῃς τὴν ἐπίγειον ἀνάπαυσιν πλησίον τοῦ Γέροντός σου ἀοιδίμου Μητροπολίτου Ἰσιδώρου. Ἀναχωρεῖς τετιμημένος ἐκ τοῦ παρόντος κόσμου ἵνα συναυλισθῇς μετὰ τῶν προαπελθόντων Πατέρων καὶ Ἀδελφῶν ἡμῶν καὶ ἀναπαυθῇς ἐκ τῶν ἔργων σου. Μνημόνευε ἐν τῷ ἐπουρανίῳ θυσιαστηρίῳ πάντων ἡμῶν καὶ προσεύχου ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν σου.
Ἀνταποκρινόμενος δὲ εἰς τὴν δοθεῖσάν μοι σεπτὴν ἐντολὴν ἵνα ἐκπροσωπήσω τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν καὶ τὸν σεπτὸν Προκαθήμενον Αὐτῆς Παναγιώτατον Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ, κατὰ τὴν ὥραν ταύτην, μεταφέρω τὰς συλλυπητηρίους προσρήσεις τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος πρὸς τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Λέρου, Καλύμνου καὶ Ἀστυπαλαίας κ. Παΐσιον, τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν λαὸν τῆς Καλύμνου, πρὸς τοὺς συγγενεῖς καὶ τὰ πνευματικὰ τέκνα σου, ὡς καὶ τὴν εὐχὴν καὶ προσευχὴν ὑπὲρ ἀναπαύσεως σου ἐν χώρᾳ ζώντων, ἐν τοῖς σκηνώμασι τῶν Δικαίων.
Αἰωνία σου ἡ μνήμη, ἀοίδιμε Ἀδελφὲ Ἐμμανουήλ.
Μέ εὐγνωμοσύνη θὰ ἐνθυμούμεθα πάντοτε τὸ πρόσωπόν σου καὶ τὴν ἐν Χριστῷ κοινωνίαν μας. Μᾶς ἠγάπησες καὶ σὲ ἠγαπήσαμεν. Ἡ δέησίς μας θὰ συντελεῖται ὑπὲρ σοῦ διηνεκής, ὅπως ὁ Κύριος δώσῃ σοι «φαγεῖν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ὅ ἔστιν ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ Θεοῦ» κατὰ τὸν λόγον τοῦ Πνεύματος πρὸς τὰς Ἐκκλησίας.
